Na Chi Lăng, Hữu Lũng: Vị ngọt đầu mùa

LSO-Do ảnh hưởng của đợt rét đậm, rét hại kéo dài hồi đầu năm, vụ na năm nay thu hoạch chậm hơn khoảng 20 ngày, nhưng những trái na đầu vụ đã kịp có mặt trên thị trường để đón rằm tháng 7. Việc “trẻ hóa“ cây na Chi Lăng và Hữu Lũng trên diện rộng đã đem lại những kết quả rất đáng mừng. Khoảng 3 năm trở lại đây, cây na đã dần thoát khỏi vòng quay “được mùa mất giá” như nhiều loại nông sản khác.

Sáng ngày 13/7 âm lịch, dạo một vòng quanh “chợ na” tại xã Chi Lăng để khảo giá, có thể thấy na năm nay vẫn giữ được mức giá ổn định. Theo giá bán lẻ, na thương phẩm loại I (khoảng hơn 3 lạng 1 quả) 50 nghìn/kg; loại đẹp khoảng gần 40 nghìn/kg; loại trung bình khoảng từ 30 - 35 nghìn/kg; loại nhỏ cũng khoảng từ 15 - 18 nghìn/kg. Theo nhiều hộ trồng na ở Chi Lăng, nếu giữ được mức giá này đến sáng ngày rằm tháng 7 thì có thể coi như cây na đã giành được “thắng lợi” đầu mùa. Qua sơ bộ đánh giá, chúng tôi thấy na năm nay khá đều và tròn quả, tuy nhiên số lượng na quả bé cũng không ít, hỏi ra mới biết không ít hộ đã hái vội, bán vội cho kịp rằm mặc dù na chưa đến thời kỳ thu hoạch. “Thà xanh đầu mùa mà được giá, còn hơn chờ đến chính vụ rồi bán đổ, bán tháo!”, anh Chu Văn Lục, người xã Chi Lăng cười xuề xòa phân trần với chúng tôi. Thực tế là khoảng 3 năm trở lại đây, quả na giữ được giá khá tốt và không bị cuốn vào tình cảnh “được mùa mất giá” như nhiều loại nông sản khác.

Trao đổi với chúng tôi, anh Lương Thành Chung, Phó phòng Nông nghiệp huyện Chi Lăng khẳng định: Trong khoảng 3 năm trở lại đây, na giữ được giá trên thị trường chủ yếu là do chất lượng, mẫu mã và danh tiếng của na Chi Lăng đã được phục tráng trở lại. Na là cây trồng mũi nhọn ở Chi Lăng với diện tích trên 1000 ha, mỗi năm cho thu hoạch trên 7000 tấn, cây na một thời tưởng chừng như đã đi vào thoái trào nay vẫn giữ được diện tích, sản lượng và giá cả cũng khiến người làm công tác quản lý sản xuất nông nghiệp như chúng tôi cũng mừng thay bà con. Sức sống mới từ cây na quả thực đã đem lại niềm hy vọng mới cho người nông dân ở Chi Lăng.

Ông Hoàng Thế Hưng, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Hữu Lũng cho biết: Hiện nay, Hữu Lũng cũng có khoảng gần 800ha na với sản lượng trung bình năm đạt trên 6.600 tấn. Cây na ở Hữu Lũng cũng góp phần đem lại thu nhập cao cho người dân, ở Hữu Lũng hiện không thiếu những hộ thu vài trăm triệu đồng một vụ na, cá biệt có những hộ thu tới trên 700 triệu đồng/vụ như hộ ông Nghị ở Cai Kinh với hơn 2000 gốc na. Trên địa bàn huyện cũng đã hình thành khu vực chuyên canh cây na tại các xã như Cai Kinh, Hòa Lạc, Yên Sơn, Yên Vượng...và ngày càng xuất hiện nhiều chủ vườn lớn, chủ động áp dụng khoa học kỹ thuật vào trồng, chăm sóc và rất chuyên tâm với cây na nên nhận được sự tín nhiệm của các đầu mối thu gom. Vài năm gần đây na Hữu Lũng đem bày bán lẻ không nhiều do đa phần đã được đặt mua tại vườn từ trước. Đến vụ thu hoạch, tư thương lên tận nơi đóng na chuyển đi các chợ nông sản đầu mối. Phương thức mua bán này đem lại những giá trị kinh tế khá bền vững cho người trồng na, đồng thời giúp họ tránh được những rủi ro tiềm ẩn của thị trường nông sản vốn nhiều bấp bênh.

Hiện giờ đi khắp các vùng trồng na của Chi Lăng, Hữu Lũng cũng ít thấy những vườn na già cỗi, cao lêu nghêu như trước đây, thay vào đó là hình ảnh những cây na lùn xanh mướt mát, tràn đầy sức sống. Na là loại cây đặc sản có giá trị cao nhưng rất khó tính, kén đất và kén từng tiểu vùng khí hậu. Do đó vấn đề đối với cây na Chi Lăng, Hữu Lũng không phải là chuyện mở rộng diện tích, mà là làm sao duy trì tốt diện tích đã có đồng thời tập trung chăm sóc, cải tạo, đẩy mạnh áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao chất lượng, sản lượng và giá trị. Đặc biệt cần xây dựng và hình thành các vùng chuyên canh, sản xuất theo hướng tập trung, tăng cường mối liên kết giữa các chủ vườn để người trồng na tránh được những rủi ro của thị trường. Đã có một thời cây na ở Lạng Sơn tưởng chừng như đã đánh mất đi danh tiếng do bị thoái hóa, nhưng mấy năm gần đây, sự phục tráng mạnh mẽ của một loại cây đặc sản quý và gần như là “đặc hữu” mà thiên nhiên ban tặng cho Lạng Sơn đã đem đến cho cả vùng núi đá một sức sống mới với niềm tin vào những vụ na thắng lợi.

Công Quân - Trúc Lam